شرح صفحه 5 قرآن کریم
/0 دیدگاه /در شرح جزء 1 قرآن کریم/توسط مدیرتشبیه و تمثیل، دو روش تربیت
شرح صفحه 5 قرآن کریم سورۀ مبارکه بقره آیات 25-29 از مجموعه دروس بر ساحل نور توسط حجت الاسلام سید جواد بهشتی را به صورت فیلم، صوت و متن پیاده شده تقدیم شما مخاطبان قرآنی می نمائیم.
بسم الله الرحمن الرحیم
مهمان قرآن کریم هستیم.
چه سفره ای خداوند برای ما بندگانش گسترانده…!
خداوند برنامۀ ما را با این کتاب و مربیان ما را با فرستادن پیامبران تضمین کرده است.
انبیاء با روشهایی به تربیت ما پرداختهاند؛ یکی از آن روشها «تبشیر» است.
تبشیر یعنی امید دادن، نوید دادن و تشویق کردن.
در قرآن انسانهای فرهیخته، وارسته، خوش عمل و خوش نیت، ۳۵ بار این گونه تشویق شده اند:
بهشتهایی که زیر درختانش آب روان جاری است…
با هم بخوانیم:
شرح صفحۀ ۵
سورۀ مبارکه بقره
آیات ۲۹-۲۵
آیۀ ۲۵ :
«وَبَشِّرِ الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ أَنَّ لَهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ ۖ کُلَّمَا رُزِقُوا مِنْهَا مِنْ ثَمَرَهٍ رِزْقًا ۙ
قَالُوا هَٰذَا الَّذِی رُزِقْنَا مِنْ قَبْلُ ۖ وَأُتُوا بِهِ مُتَشَابِهًا ۖ وَلَهُمْ فِیهَا أَزْوَاجٌ مُطَهَّرَهٌ ۖ وَهُمْ فِیهَا خَالِدُونَ»
«وَبَشِّرِ الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ» ای پیامبر! بشارت دِه مؤمنان صالح را.
طلبهها میگویند که انسان دو نوع حُسن لازم دارد:
اول «حُسن فاعلی» یعنی خودمان خوب باشیم، دوم «حُسن فعلی» یعنی کارمان خوب باشد.
هر دو لازم است، اگر خودم خوب باشم ولی کار خوبی انجام ندهم
نیمی از خوبی را ندارم یا ممکن است کارم خوب باشد ولی خودم بد باشم؛ پس هر دو لازم است.
«آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحَاتِ» ای پیامبر! بشارت دِه به مؤمنان صالح، «أَنَّ لَهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ»
که برای آنها هست بهشتهایی که جاری است از زیر درختانش نهرها.
اولاً باغ جای مطبوعی است، انسان باغ را خیلی دوست دارد…
البته امروزه باغ گران است و اگر بخواهیم کسی را به وسیله باغ تشویق کنیم برای ما امکان ندارد،
مانند باغهای شمال یا مثلاً شرق تهران یا غرب تهران در لواسان که آوازهاش به همه کشور رسیده است و هر کدام چند میلیارد قیمت دارد!
حال اگر کسی باغی خرید، اول سراغ آب آن میرود و میبیند آب موقت دارد یا آب دائم؟ آب چشمه است یا آب روان؟
حتی در شهرسازی هم گفتهاند تا حد امکان در شهرها آب پیدا (آشکار) باشد، مثل آبشار، فواره، رودخانه و نهر.
شهرهای مناطقی که آب جاری در آن مناطق وجود دارد خیلی جذابیت دارند.
این یکی از تشویقهای خدا است.
«کُلَّمَا رُزِقُوا مِنْهَا مِنْ ثَمَرَهٍ رِزْقًا ۙ قَالُوا هَٰذَا الَّذِی رُزِقْنَا مِنْ قَبْلُ»
بهشتیان در آن باغی که از زیر درختانش آبها جاری است هر وقت میوه میل میکنند،
اینطور میگویند: ما از این نوع میوه هم قبلاً خوردهایم.
«قبلاً خوردهایم» ممکن است قبلاً در دنیا یا در همان بهشت در دورههای قبل میل کرده باشند.
شرح صفحه پنجم قرآن کریم
«وَأُتُوا بِهِ مُتَشَابِهًا»
در بهشت جنس بد نیست؛
الان ما میرویم میوه بخریم، میوههای بد را زیر صندوق میچیند،
میوههای متوسط را وسط و میوههای خوب را برای جلب مشتری بالا میگذارد.
نه… خداوند همۀ کالاها، جنسها و نعمتهایش عالی عالی عالی است.
«مُتَشَابِهًا» یعنی هم آهنگ، میوههای بهشت جنس بد ندارد.
«وَلَهُمْ فِیهَا أَزْوَاجٌ مُطَهَّرَهٌ» در بهشت همسران پاکیزه،
از مواردی که اسلام در ازدواج خیلی میپسندد، پاک بودن همسر است؛
چشم پاک، زبان پاک، دل پاک، فکر پاک، لقمۀ پاک.
بنده حساب کردهام برای حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها ۲۴ اسم و لقب شمردهاند؛
بیشتر آنها به معنای پاکی است
مانند: طاهره، مطهّره، تقیّه، نقیّه، زکیّه و طیّبه. پاکی چیزی است که همۀ مردم آن را میپسندند.
فردی از کشورهای اروپایی آمده بود، از او پرسیدیم چه خبر؟
میگوید: حاجی آقا! آنجا خیلی تمیز است، فطرت انسان پاکی را میپسندد. همسر پاکیزه…
«وَهُمْ فِیهَا خَالِدُونَ» از دلواپسیهای ما این است که چیزهایی که داریم از دستمان برود.
قرآن میفرماید: بهشت خالد است، همیشگی است،
از دست شما نخواهد رفت بنابراین برای بهشت بنشینید زحمت بکشید تلاش کنید.
آیۀ ۲۶ :
«إِنَّ اللَّهَ لَا یَسْتَحْیِی أَنْ یَضْرِبَ مَثَلًا مَا بَعُوضَهً فَمَا فَوْقَهَا ۚ فَأَمَّا الَّذِینَ آمَنُوا فَیَعْلَمُونَ أَنَّهُ الْحَقُّ مِنْ رَبِّهِمْ ۖ وَأَمَّا
الَّذِینَ کَفَرُوا فَیَقُولُونَ مَاذَا أَرَادَ اللَّهُ بِهَٰذَا مَثَلًا ۘ یُضِلُّ بِهِ کَثِیرًا وَیَهْدِی بِهِ کَثِیرًا ۚ وَمَا یُضِلُّ بِهِ إِلَّا الْفَاسِقِینَ»
«إِنَّ اللَّهَ لَا یَسْتَحْیِی أَنْ یَضْرِبَ مَثَلًا مَا بَعُوضَهً فَمَا فَوْقَهَا»
خداوند حیا نمیکند که مَثَلی بزند به پشه یا چیزی از پشه کوچکتر و ناچیزتر.
یکی از هفت قالبی که خداوند بیانات و رهنمودهای خود را در آن قالب ریخته، مَثَل است.
مَثَل برای تربیت است، مَثَل برای تفهیم و تعلیم است.
مهم این است ما بدانیم که مَثَلها برای یادگیری هستند. نکته و پیام این مَثَلها چیست؟
قرآن کریم میفرماید: «وَتِلْکَ الْأَمْثَالُ نَضْرِبُهَا لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ یَتَفَکَّرُونَ» ما مثالها را برای مردم زدیم امید است فکر کنند.
بنابراین مَثَل برای فکر است. در این آیه میفرماید: خداوند حیا نمیکند که مَثَلی بزند به پشه یا اصلاً ناچیزتر از پشه.
«فَأَمَّا الَّذِینَ آمَنُوا»آنهایی که ایمان آوردهاند، « فَیَعْلَمُونَ أَنَّهُ الْحَقُّ مِنْ رَبِّهِمْ» میدانند که این مَثَل حق است. حق یعنی «هدفدار».
در مثالهای خداوند به عنکبوت، پشه یا مگس یک هدفی نهفته است،
« آمَنُوا»ها اینگونه به مَثَلهای خدا نگاه میکنند.
«وَأَمَّا الَّذِینَ کَفَرُوا» اما کسانی که انکار میکنند حقایق را، کافر هستند،
«فَیَقُولُونَ مَاذَا أَرَادَ اللَّهُ بِهَٰذَا مَثَلًا» میگویند خداوند چه منظوری از این مثل داشته است؟
«یُضِلُّ بِهِ کَثِیرًا» خداوند با این مَثَل جمع زیادی را گمراه میکند،
«وَیَهْدِی بِهِ کَثِیرًا» جمع زیادی را هدایت میکند.
هدایت قرآن، هدایت کردن خداوند یا گمراه کردن خداوند به دست خود ما است .
خداوند حکیم است؛ بی جهت کسی را گمراه نمی کند.
خداوند کسی را گمراه میکند که خودش زمینههای گمراهی را فراهم کرده باشد.
قرآن توضیح می دهد:
«وَمَا یُضِلُّ بِهِ إِلَّا الْفَاسِقِینَ» خداوند گمراه نمیکند مگر فاسقان را.
عرب به هستهای که روکش خود را بشکافد و بیرون بیاید، «فَسَق» میگوید؛
پس اگر ما از حوزۀ طاعت خدا بیرون بیاییم به ما «فاسق» گفته میشود.
فاسقین چه کسانی هستند؟؟
آیۀ ۲۷ :
«الَّذِینَ یَنْقُضُونَ عَهْدَ اللَّهِ مِنْ بَعْدِ مِیثَاقِهِ وَیَقْطَعُونَ مَا أَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَنْ یُوصَلَ وَیُفْسِدُونَ فِی الْأَرْضِ ۚ أُولَٰئِکَ هُمُ
الْخَاسِرُونَ»
«الَّذِینَ یَنْقُضُونَ عَهْدَ اللَّهِ مِنْ بَعْدِ مِیثَاقِهِ» آنان که پیمانهای خدا را بعد از پیمان بستن، میشکنند.
این افراد فاسق هستند.
«وَیَقْطَعُونَ مَا أَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَنْ یُوصَلَ»
و آنان که جاهایی را که خداوند فرموده پیوند باشد، ارتباط باشد، میگسلند.
مثل روابط خانوادگی، رابطه با همسایهها، رابطه با ولایت و امامت، رابطه با علماء.
کسانی که این ارتباط را به هم میزنند فاسق هستند.
«وَیُفْسِدُونَ فِی الْأَرْضِ» کسانی که در زمین تبهکاری میکنند،
«أُولَٰئِکَ هُمُ الْخَاسِرُونَ» این کسانی که ما به عنوان «فسق» توصیف کردیم از زیانکاران هستند.
در دو آیۀ بعدی در قرآن خداوند با پدیدۀ حیات، خود را اثبات میکند.
آیۀ ۲۸ :
«کَیْفَ تَکْفُرُونَ بِاللَّهِ وَکُنْتُمْ أَمْوَاتًا فَأَحْیَاکُمْ ۖ ثُمَّ یُمِیتُکُمْ ثُمَّ یُحْیِیکُمْ ثُمَّ إِلَیْهِ تُرْجَعُونَ»
«کَیْفَ تَکْفُرُونَ بِاللَّهِ وَکُنْتُمْ أَمْوَاتًا فَأَحْیَاکُمْ» چگونه انکار میکنید خدا را؟!
میگویید خدا نیست در حالی که شما مرده بودید و یک موجود جامد بودید؛
انسان از چه آفریده شده است؟ از خاک و از آب، احیا کرد شما را.
«ثُمَّ یُمِیتُکُمْ» همین خداوند با قدرتش شما را میمیراند،
«ثُمَّ یُحْیِیکُمْ» مجدداً در روز رستاخیز شما را زنده میکند، «ثُمَّ إِلَیْهِ تُرْجَعُونَ» سپس به سوی او بر میگردید.
آیۀ ۲۹ :
«هُوَ الَّذِی خَلَقَ لَکُمْ مَا فِی الْأَرْضِ جَمِیعًا ثُمَّ اسْتَوَىٰ إِلَى السَّمَاءِ فَسَوَّاهُنَّ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ ۚ وَهُوَ بِکُلِّ شَیْءٍ عَلِیمٌ»
«هُوَ الَّذِی» او خدایی است که…
میخواهید خدا را بشناسید؟ یک نویسندهای قبل از انقلاب کتابی در مورد خداشناسی نوشته است.
او در کتاب خود از همین آیات استفاده کرده است.
هر که میخواهد خداوند را بشناسد، خداوند خود را معرفی کرده است:
«هُوَ الَّذِی» او کسی است که، «خَلَقَ لَکُمْ مَا فِی الْأَرْضِ جَمِیعًا»
هرچه در زمین -کوهها، دریاها، صحراها، همۀ امکانات، معادن- وجود دارد را برای شما انسانها آفریده است.
«ثُمَّ اسْتَوَىٰ إِلَى السَّمَاءِ» آنگاه به آسمانها پرداخت، «فَسَوَّاهُنَّ» سامان داد آسمانها را،
«سَبْعَ سَمَاوَاتٍ» هفت آسمان را، «وَهُوَ بِکُلِّ شَیْءٍ عَلِیمٌ» او به هر چیزی -به هر کاری- دانا است.
حتماً شما خواهید گفت ما در خیلی از این آیات سوال و ابهام داریم؛
اینها بماند برای تفسیرهای طولانیتر…
ما در این برنامه به اندازۀ «ده دقیقه» در حد ترجمه و کمی بیشتر از آن با هم گفتگو میکنیم.
کمک کنید، کمک کنید این صفحه را که شنیدید برای دیگران هم نقل کنید.
خدانگهدار شما …
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.