لحظه مرگ بسیار حساس و خطرناک است آیات و احادیث بسیاری برایش آمده است ممکن است بعضی از شما بگوید شما در روزهای اول گفتید مرگ چیز بدی نیست ولی دوباره می گویید خطرناک است.
إلهي أَنْطِقْنِي بِالْهُدي وَ أَلْهِمْنِي التَّقْوي ماه مبارک رمضان شب شهادت مولای متقیان امیر مؤمنان در خانه خدا پس از اقامه نماز جماعت خداوند انشاءالله طاعات و عبادات و خدمات شما را انفاقات و اطعام و روزه داری و تلاوت قران از همه شما و از همه بندگانش قبول بفرماید و دلهای ما را برای دریافت رحمتهایش در شبهای قدر مهیا بفرماید. تقاضا می کنم به روان تابناک پیامبر عظیم الشأن اسلام و شهید رمضان امیر المؤمنین علیه السلام و فرزندان معصومش صلواتی تقدیم بفرمایید. پیامبر عزیز ما در مسجد همیشه مراقب بود همه را ببیند گاهی می دیدند کسی نیست سراغش را می گرفتند اگر می گفتند در سفر است برای سلامتیش دعا می کردند اگر می گفتند بیمار است برای شفای او دعا می کردند. سرور عزیزم آقای شاه چراغی کسالتی پیدا کردند برای شفای ایشان و همه بیماران تقاضا می کنم سوره حمد شفایی قرائت بفرمایید.
خب در بحث معاد رسیدیم به بحث مرگ یک پدیده فوق العاده مهم قران می فرماید کُلُّ نَفْسٍ ذَائِقَةُ المَوْتَ همه مرگ را می چشند استثناء ندارد یک کسی به امام حسین علیه السلام گفت من گناه می کنم جلو خودم را هم نمی توانم بگیرم چه کنم شما مرا موعظه کنید. این حدیث را شما شنیده اید امام فرمود پنج کار بکن بعد هر چقدر می خواهی گناه کن اول اینکه یه جایی پیدا کن که خدا تو را نبیند بعد گناه کن. دوم از مملکت خدا برو بیرون و گناه کن سوم از سر سفره خدا بلند شو و هر چقدر می خواهی گناه کن چهارم وقتی آن فرشته قبض روح آمد جانت را بگیرد اگر مردی بگو نمیدم. پنجم وقتی مالک و مسئول جهنم خواست تو را در جهنم بیفکند بگو نمی روم حالا هر چه می خواهی گناه کن. یعنی پنج تا تلنگر زد امام حسین علیه السلام با زور که نمی شود به کسی چیزی گفت اختیار هر کسی با خودش است می گوید می خواهم گناه کنم کاری که امام معصوم می کند موعظه است این پند و اندرز است خوشا به حال موعظه پذیران.
لحظه مرگ بسیار حساس و خطرناک است آیات و احادیث بسیاری برایش آمده است ممکن است بعضی از شما بگوید شما در روزهای اول گفتید مرگ چیز بدی نیست ولی دوباره می گویید خطرناک است شما گفتید مرگ مثل بو کردن گل است مرگ مثل حمام رفتن و مثل پوشیدن لباس قشنگ است مرگ مثل بیرون آمدن از زندان است مرگ مثل باز شدن درب قفس و پر کشیدن پرنده است مرگ به زیبایی گردن بند بر سینه دوشیزگان است. پس این خطر برای چیست می گویند این قصه مرگ یک مثال است حکایت یک غواصی است یک شیرجه می رود تا جواهرات بیاورد ولی ضمنا از خروش آب یا حمله نهنگ هم دلواپسی دارد.
انتقال ما از این دنیا به آن دنیا شوخی نیست قران کریم در سوره ق آیه ۱۹ می فرماید وَجاءَتْ سَکْرَةُ المَوْتِ بِالْحَقِّ سَکْرَة یعنی مستی یا منظورگیجی است این لحظه گیجی مرگ رسید بِالْحَقِّ مرگ حق است کسی نمی تواند شانه خالی کند ذٰلِکَ مَا کُنْتَ مِنْهُ تَحیدُ این را بدانید از مرگ فراری نیست بعضی ها برای اینکه جان سالم به درببرند می روند یک ساختمان محکمی می سازند با بتن و میله گرد که میله گرداش مال فلان کارخانه و بتنش مال فرانسه باشد ترکیب سیمان و شن نمیدانم چقدر باشد دیوارها چطوری فوندانسیون چطوری.
قران می فرماید وقتی بنا باشد فرا برسد می رسد وَلَوْکُنْتُمْ فِی بُروجََا مُشَیَدَه حتی اگر دربرج های محکم هم زندگی کنید باید بروید این را بپذیرید چون وقتی آدم می خواهد جان بدهد یک نگاهی می کند به همسرش فرزندش خانه اش دارایی اش کارخانه و کارهایی که روی زمین مانده است جدا شدن و دل کندن از اینها سخت است حضرت علی علیه السلام می فرماید فَغَیْرُ مُوصوفٍ مَا نَزَلَ بِهِم نمی شود وصف کرد آن حالتی را که برای آدمی زاد پیش می آید در لحظه جان دادن نمی دانیم ما این را هم.
امام باقر علیه السلام فرموده است وقتی عزرائیل علیه السلام می رسد تا ما جان بدهیم نمی دانیم به ساعت بگوییم مثلا لحظاتی هست در آن لحظات آدم در چه فکری است امام باقر علیه السلام فرمود یُفَکِّرُ در این فکر است که فِي مَا أفْنيٰ عُمْرَه این عمرش را چگونه سپری کرده است وَفِيما أذْهَبَ دَهرَه زندگی اش را چگونه از دست داده است در این فکر است این سرمایه این جوانی این استعداد این سلامتی چگونه من مفت از دست دادم. در این لحظه راجع به این فکر می کند قران کریم سوره مؤمنون آیه ۹۹ حَتّي إذَا جَاءَ أَحَدَهُمُ المَوْتُ قَالَ رَبِّ إِرْجِعُونِ لَعَّلي أعْمَلُ صَالِحََا کار به جایی می رسد که مرگ سراغ یکی از آدمها می آید وقتی می آید او می گوید مرا برگردانید می خواهم یک کار خوب بکنم. فرشته ها می گویند کَلّا نه نمی شود إنَّهَا کَلِمَةٌ هُوَ قائِلُهَا این یک حرفی هست که می زنند ولی ترتیب اثر نمی دهند.
وَمِنْ وَرائِهِمْ بَرْزَخٌ إليٰ یَوْمِ یُبْعَثُونَ این دیگر به دنیا بر نمی گردد به یک جایی به نام برزخ می رود برزخ یعنی یک فضایی بین دنیا و آخرت است. سوره منافقون آیه ۱۰ می فرماید وَأَنْفِقُوا مِنْ مَّا رَزَقْنَاکُم از آنچه روزیتان کردیم انفاق کنید پس برای کی گذاشتید مِنْ قَبْلِ أَنْ یَأتِيَ أَحَدَکُمُ الْمَوْتُ قبل از اینکه مرگ سراغ شما بیاید انفاق کنید که اگر مرگ آمد فَیَقُولَ آن آدم می گوید رَبِّ پروردگارا لَوْلَاأخَّرْتَنيٓ إلَي أجَلِِ قَرِیبٍ چه می شد مرگ مرا به تاخیر می انداختی برای مدت کوتاهی دو سه روز من بیشتر نمی خواهم می خواهی چه بکنی فَأَصَّدَقَ می خواهم صدقه بدهم وَأَکُنْ مِنَ الصَّالِحینَ می خواهم آدم خوبی بشوم.
به نظر شما به او اجازه می دهند برگردد؟ از قرآن بپرسیم. نه هرگز وَلَن یُؤَخِّرَ اللهَ نَفْسََا إذَا جَاءَ أجَلُهَا اجل آمد دیگر فایده ندارد سوار اتوبوس شده راننده در ایستگاه نگه می دارد می خواهد پیاده شود یک پایش را برداشته و یک پایش روی پله اتوبوس هست همانجا عزرائیل می رسد یهو مردم می گویند این که سالم بود یهو در جوی آب می افتد. برگشت امکان ندارد هر کاری می خواهی بکنی الان وقتش هست.
توبه هم که چند روز پیش گفتیم این نکته را نگفتیم تا کی توبه پذیرفته است تا زمانی که نفس می آید فرصت هست عزرائیل علیه السلام آمد مثل فرعون که داشت غرق می شد گفت الان تُبْتُ یعنی حالا توبه کردم که آن توبه فایده ندارد. توبه در حال اختیار سوره قیامت آیه ۲۶ این آیه ها را خدا برای ما فرستاده است مردم هم نمی خوانند چون می ترسند می گویند حاج آقا آیات بهشت را بخوان اینها چیست حال آدم را میگیری. کَلّا إذَا بَلَغَتِ التَّراقِي روح از سمت پا گرفته می شود اول پا سرد می شود همینطور میاد بالا بالا تا بدن آخرین جا هم چشم هست قبل از آن می آید به گلو. إِذَا بَلَغَتِ التَّراقِي تَراقِي یعنی استخوانهای ترقوه این روح میاد به اینجا. وَقیلَ مَنْ راقٍ می گویند کی نجاتش می دهد؟ دکتر بیاورید پرستار کجاست وَظَنَّ أنَّهُ الفِراقِ اما خودش می فهمد که وقت رفتن است مطمئن می شود وقت جدایی است وَألتَفَّتِ السَّاقُ بِالسَّاق این ساق پاها به هم می چسبد. اگر هم طوری باشد که نچسبد مستحب است اطرافیان همین کار را بکنند إلي رَبِّکَ یَؤمَئِذٍ المَسَاق از این جا به بعد سر و کارت و مسیرت با خداست باید به او جواب بدهی درست عمل کردم بد عمل کردم از فرصتها استفاده کردم یا نه. وضعش چطور است فَلَا صَدَّقَ نه پولی داده و نه صدقه ای که صدقه مابه اشتباه فکر می کنیم یعنی پول کم فکر ایرانی ها به اشتباه رفته می گویی صدقه فکر می کنند پول کم. نه صدقه یعنی پول صادقانه ممکن است یک خانه به کسی بدهد یعنی ریا در آن نباشد نه اینکه کم باشد مامثلا می گوییم به فقیر صدقه بده جیبش رو می گرده میبینه همش تراوله می گوید ندارم فکر می کند صدقه یعنی دو هزار تومانی مچاله شده که هیچی باهاش نمیدن نه صدقه یعنی پول کم نه یعنی صادق بودن و برای خدا دادن. مثل مهریه به مهریه می گویند صِداق یعنی صداقت آن جوان یعنی من هوس باز نیستم قصد تشکیل خانواده دارم.
صدقه ای که نداده است وَلَا صَلَّي نماز هم که نخوانده است وَلَکِن کَذَّبَ وَ تَوَّلي هی می گفت این دروغ است اینها را آخوندها درست کرده اند رویش را بر می گرداند و مسخره می کرد حالا ساق پاهایش هم به هم چسبیده روح هم آمده به ترقوه نه دکتر نه پرستار نه پروفسور نه مسئول بیهوشی کسی نمی تواند برایش کاری بکند باید برود .فردا شب بهشت زهراست دو تا بحث دیگر داریم یکی لحظه جان دادن خوبان یکی لحظه جان دادن بدان من هم چون اخلاقم این است بیشتر قرآنی می خواهم بحث کنم چهار آیه برای لحظه جان دادن خوبها و چهار آیه برای لحظه جان دادن بدها گفته شده است شاید فردا به احادیث هم مراجعه کردیم.
خب اول خوبها را بگوییم یا اول بدها را بگوییم؟ اول بدها را می گوییم می خواهم وقتی جلسه تمام شد با امید به خانه بروید. سوره نحل آیه ۲۷ ألَّذینَ کسانی که تَتَوَفٰهُمُ المَلائِکَةَ فرشتگان جان آنها را میگیرد ظَالِمي أنْفُسِهِم در حالی که به خودشان ظلم کردند. این همه خدا بهش لطف کرد این همه پیامبران نصیحت کردند این همه کتاب آسمانی و مسجد به خودش ظلم کرد. فَألْقَوُا السَّلَمَ یعنی تسلیم می شود دستها را بالا می برد دیگر کسی نمی تواند برایش کاری بکند. اول این را می گوید مَا کُنَّا نَعْمَلْ مِنْ سُوء ما کار بدی نکردیم دیدید مجرمین را که دستگیر می کنند چقدر آدم کشته چقدر پول دزدی کرده است چقدر ماشین آتش زده الان لبش را خشک انداخته حاج آقا اشتباهی ما را آوردند.
مَا کُنَّا نَعمَل مِن سُوء ما کار بدی نکردیم هنوز مثل اینکه بدنش داغ است فکر می کند زندان اوین است. میشه کلاه سر باز جو گذاشت. بَلَيٰ إِنَّ اللهَ عَلیمٌ بِمَا کُنْتُمْ تَعْمَلُونَ ممکن است بازجو نداند ممکن است پرونده ناقص باشد اما پیش خدا هیچ چیزی پنهان نیست نمی تواند انکار کند سند و تصویر می آورند برایش صوت می آورند. این صدای شما هست یا نه این عکس شما هست یا نیست.
آیه دوم سوره انعام آیه ۹۲ وَلَوْ تَريٰ یعنی ای کاش می شد ببینید شما ما که نمی توانیم ببینیم چشمهای ما خیلی ول است بعضی از چشمها می توانند ببینند آن عارفان پاکیزه این آیه می گوید کاش می شد می دیدید وَلَوْ تَرَيٰ إذِ الظالِمُونَ فِي غَمَراتِ المَوْتِ کاش می شد ببینید وقتی ظالمین درگیر شدت جان دادن هستند وَالمَلائِکَةُ بَاسِطُوا أیْدیهِمْ فرشتگان هم پر گشودند و جلوش هستند آمدند مأموریت را انجام بدهند أَخْرِجُوا أَنْفُسَکُم جانت را بده بیاد الیَوْم امروز تُجْزَوْنَ عَذابَ الهُون امروز یک مجازات رسوا کننده برایت آوردیم خار کننده و آبرویت می رود.
امروز من تفسیر نمی کنم ترجمه است تفسیر کنم ممکن است غش کنید شما اینها آیاتی است که خدا آورده بعضی ها فرار می کنند از این آیات همش می گوید خدا رحمان است خدا رحیم است اینها را بی خود آخوندها سخت می گیرند چطور می شود یک خانمی که چند تا موهاش پیداست… اینها قران است نمی توانیم انکار کنیم این آیه قران است قطعی است صد در صد است.
آیه سوم سوره انفال آیه ۵۰ وَلَوْ تَرَي کاش می شد ببینید این صحنه را إذْ یَتَوَفَي الَّذینَ کَفَروا المَلائِکَةُ آن صحنه ای که فرشتگان جان کافران را بگیرند کافر کیست کسی که خدا و قیامت و جهنم و انبیاء را انکار می کند جان دادنش اینطوری است که فرشتگان یَضْرِبُونَ وُجُوهَهُمْ وَ أدْبارَهُمْ کتک می زنند یکی به صورتها یکی به پشت ها فرشتگانی خدا دارد که اسمشان ضارب است یعنی کتک زن شکنجه گر. اینها اولین کتکها را لحظه جان دادن می زنند بعد این را می گویند ذُوقُوا عَذابَ الحَرِیقِ بچشید عذاب سوزناک را چقدر دل را سوزاندید چقدر خانواده را عزادار کردید میلیونها انسان را از شنیدن دین خدا ملول کردید بچشید.
آیه چهارم، سوره نساء آیه ۹۷ إنَّ الَّذینَ تَوَفٰهُمُ المَلائِکةُ آنان که فرشتگان جان آنها را می گیرند ظالِمي أنْفُسِهِمْ در حالی که به خودشان ظلم کردند قَالُوا فرشتگان می گویند فِیمَ کُنْتُمْ کجا زندگی می کردید او می گوید شمیرانات کجای شمیرانات مثلا کامرانیه قَالُوا کُنَّا مُسْتَضْعَفینَ فِي الأرض ای فرشته جان ما بیچاره بودیم محیط خراب بود آنجایی که زندگی می کردیم اوضاع حجاب خراب بود شراب سرو می شد فرشتگان جواب می دهند قَالُوا ألَمْ تَکُنّ أرْضُ الله ِواسِعَةً فَتُهاجِروا فِیهَا زمین خدا وسعت نداشت یک جای دیگر می رفتی زندگی می کردی نه توجیه شما پذیرفته نیست. سیلی می زنند که حدیث داریم سیلی فرشته ها از صدای آن اگر مردم دنیا آن را بشنوند از هوش می روند یعنی یک سیلی آهسته که ناظم مدرسه گاهی می زند نیست این آیات برای جان دادن بدها بود.
حالا آیات جان دادن خوبها را بیان می کنیم:
سوره احزاب آرزو کنیم ما جزء اینها باشیم سوره احزاب آیه ۴۳ تَحِّیَتُهُم یَوْمَ یَلْقَوْنَهُ فرشته ها وقتی می آیند آدم خوب را جانشان را بگیرند این کلمه را می گویند سَلامٌ سلام یعنی امنیت یعنی آرامش یعنی ترس نداشته باش غصه نخور وَأعَدَ لَهُمْ أجْرًا کَریمًا این جان دادن مؤمن است وقتی فرشته ها می آیند با سلام و بشارت می آیند و بخاطر اینکه این طرفی که می خواهد جان بدهد دل بکند از اینجا می گویند خدا برای تو پاداش با ارزشی آماده کرده است أعَّدَ یعنی پاداش هست نقدی.
یک حدیث از امام صادق علیه السلام هست که فرمودند مومن وقتی می خواهد جان بدهد یک فرشته ای با دسته گل می آید به سراغش یعنی درهمین لحظه که گل را بو می کند مرا در یکی از باغهای بهشت می برد هر چه نگاه می کنم خدایا ما الان چهل سال بیشتر است تهران هستیم ولی این پارک را ندیدیم نه مثل پارک لاله است نه مثل قیطریه و چیتگر است بعد آن فرشته این را می گوید می خواهی بیایی اینجا و من می گویم آری این جان دادن مومن است.
آیه دوم، سوره فجر آیه ۲۸ یَا إیَّتُهَا النَفْسُ المُطْمَئِنَةُ إرْجِعي إليٰ رَبِّکِ راضِیَةً مَرْضِیَةً فرشته ها وقتی می خواهند جان مؤمن را بگیرند این را می گویند ای نفس آرام برگرد إنَّا لِله وإنَّا إلَیه راجِعُونَ برگرد به سوی پروردگارت راضِیَةً در حالی که راضی هستی از او مَرضِیَةً در حالی که او هم از تو راضی است.
در کتاب شریف اصول کافی حدیث داریم که یک کسانی با نارضایتی این جهان را ترک می کنند می گوید من از خدا راضی نیستم بد جوری تقسیم کرد امکانات را بیشتر به برادرم داد یک کمی سهم من شد از خدا شاکی است. فَأدْخُلي فِي عِبادي بیا وارد جمع مؤمنان شو وَأدْخُلي جَنَّتی جَنَّت یعنی بهشت که بهشت چند جور است یکی همان بهشتی که آدم و حوا وارد شدند یکی هم بهشت برزخی است یعنی از وقتی که ما از دنیا می رویم نمیدانیم چند هزار سال طول خواهد کشید تا قیامت برپا شود مؤمنان می روند بهشت نه آن بهشت قیامت یک بهشتی شبیه بهشت قیامت خدا درست کرده است اینها آنجا می روند این فَأدْخُلي جَنَّتی همان بهشت است این آیه دوم بود.
علامه طباطبایی رحمت خدا بر او باد در تفسیر المیزان در تفسیر این آیه سوره فجر این حدیث را آورده است مؤمن به هنگام مرگ وحشت دارد ولی فرشته قبض روح به او دلداری داده و می گوید چرا می ترسی من از پدر به تو مهربان تر هستم چشمانت را باز کن چرا وحشت کردی او هم چشمانش را باز می کند و پیامبر و ائمه را مقابل چشمانش می بیند این دفعه با عشق این جهان را ترک می کند.
آیه سوم، سوره حمٓ سجده امام صادق علیه السلام در تفسیر این آیه فرموده است راجع به جان دادن مؤمن است إنَّ الَّذینَ قالُوا رَبُّنا الله ثُّمَ أسْتَقامُوا آنان که گفتند خدای ما الله است و پای این حرف ایستادند و فرار نکردند و شانه خالی نکردند تَتَنَّزَلُ عَلَیهِمُ المَلائِکَةَ أن لا تَخَافُوا فرشته ها به نزد آنها آمده و می گویند نترسید لا تَحْزَنُوا غصه نخورید وَأبْشِرُوا بِالجَنَّةِ الَّتي کُنْتُمْ تُوعَدونَ بشارت باد به بهشتی که به شما وعده داده شده است همان بهشتی که خیلی ها مسخره می کردند نه حق است آن بهشت وارد شوید.
آیه چهارم سوره نحل آیه ۳۰ إلَّذِینَ تَتَّوَفَّاهُم المَلائِکَةَ طَیِّبینَ آیه قبلی راجع به بدها بود گفتیم فرشته ها می آیند جانشان را بگیرند آنها ظالم هستند این یکی فرشته ها می آیند جانشان را بگیرند اما پاکیزه و طیب هستند زبانش و چشمش و شکم و دامنش و فکر و روح و لقمه اش پاک بوده است که اینها جان دادنشان اینطور است. یَقُولُونَ فرشتگان می گویند سَلَامٌ عَلَیْکُم یعنی امنیت برشما أُدْخُلُوا الجَنَةَ بِمَا کُنْتُم تَعْمَلُونَ بفرمایید بهشت بخاطر کارهای خوبی که کردید خدایا ما را به خودمان وامگذار خدایا لحظه جان دادن علی را به فریاد ما برسان.
https://sjbeheshti.ir/wp-content/uploads/2023/06/لحظه-مرگ.png200300مدیرhttps://sjbeheshti.ir/wp-content/uploads/2024/05/Seyed-Javad-Beheshti-1-180x180.pngمدیر2023-06-06 11:41:552023-06-12 07:14:26لحظه مرگ
واقع.گرایانه.حقیقت.محض