شرح صفحه 3 قرآن کریم
مردم و کتاب هدایت
شرح صفحه 3 قرآن کریم سورۀ مبارکه بقره آیات ۱۶-۶ از مجموعه دروس بر ساحل نور توسط حجت الاسلام سید جواد بهشتی را به صورت فیلم، صوت و متن پیاده شده تقدیم شما مخاطبان قرآنی می نمائیم.
بسم الله الرحمن الرحیم
این صفحه می‌فرماید: مردم در مقابل کتاب هدایت سه گروه هستند؛
گروه اول را در صفحۀ ۲ خواندیم:
«متّقین»، این گروه حق را می‌پذیرند و به دیگران توجه دارند.
گروه دوم: «کافران»،
هر چه از حق برای آن‌ها توضیح داده می‌شود لجاجت می‌کنند و گروه سوم «منافقین» هستند.
گروه اول پنج آیه، گروه دوم دو آیه و گروه سوم دو صفحه را شامل می‌شوند .
آیاتی که این صفحه و صفحۀ بعد توضیح آن آمده است،
نشان می‌دهد «منافق» خطر بزرگی پیش روی ما انسان‌ها است. با هم می‌خوانیم:
صفحۀ ۳: سورۀ مبارکه بقره
آیات ۱۶-۶
آیۀ ۶ :
«إِنَّ الَّذِینَ کَفَرُوا سَوَاءٌ عَلَیْهِمْ أَأَنْذَرْتَهُمْ أَمْ لَمْ تُنْذِرْهُمْ لَا یُؤْمِنُونَ»
«إِنَّ الَّذِینَ کَفَرُوا» کافران، آنان که کافر شدند، «سَوَاءٌ عَلَیْهِمْ» فرقی ندارد برایشان،
«أَأَنْذَرْتَهُمْ» ای پیامبر! تو به آن‌ها هشدار بدهی، «أَمْ لَمْ تُنْذِرْهُمْ» یا هشدار ندهی،
«لَا یُؤْمِنُونَ» یعنی تبلیغ، ارشاد و امر به معروف تو در دل آن‌ها اثر نمی‌گذارد. صفحه سوم
آیۀ ۷ :
«خَتَمَ اللَّهُ عَلَىٰ قُلُوبِهِمْ وَعَلَىٰ سَمْعِهِمْ ۖ وَعَلَىٰ أَبْصَارِهِمْ غِشَاوَهٌ ۖ وَلَهُمْ عَذَابٌ عَظِیمٌ»
«خَتَمَ اللَّهُ عَلَىٰ قُلُوبِهِمْ» خداوند بر دل‌های آن‌ها مُهر نهاده، «وَعَلَىٰ سَمْعِهِمْ» بر گوش‌های آن‌ها،
«وَعَلَىٰ أَبْصَارِهِمْ غِشَاوَهٌ» بر گوش‌ها و چشم‌های آن‌ها پرده افکنده، «وَلَهُمْ عَذَابٌ عَظِیمٌ» و برای آن‌ها عذابی بزرگ است.
ما در صفحۀ قبل گفتیم که خداوند مهربان است؛ مگر خداوند پرده می‌اندازد؟!
نه، ما خودمان هستیم که در را به روی خدا می‌بندیم، مثل اینکه به خورشید پشت کنیم،
مثل اینکه خانه‌هایمان را پشت به خورشید بسازیم،
وقتی من گوشم را می‌گیرم سخنی نمی‌شنوم، وقتی چشمم را به روی حق می‌بندم منظره‌ای نمی‌بینم،
سنت خداوند این است که اگر کسی از اول خودش لجاجت کرد،
خداوند هم برای او کاری انجام نمی‌دهد (گروه دوم، کافران).
گروه سوم:
آیۀ ۸ :
«وَمِنَ النَّاسِ مَنْ یَقُولُ آمَنَّا بِاللَّهِ وَبِالْیَوْمِ الْآخِرِ وَمَا هُمْ بِمُؤْمِنِینَ»
«وَمِنَ النَّاسِ مَنْ یَقُولُ» بعضی از مردم هستند — الان هم هستند- که به زبان می‌گویند،
«آمَنَّا بِاللَّهِ» ما به اللّه ایمان داریم، «وَبِالْیَوْمِ الْآخِرِ» ما به جهان آخرت ایمان آوردیم،
«وَمَا هُمْ بِمُؤْمِنِینَ» اما ایمان نیاوردند. خداوند است که می‌فرماید ایمان نیاوردند. چرا؟
دلیل آن چیست؟ عدّه‌ای می‌گویند ما به خدا و آخرت ایمان داریم، ولی در واقع ایمان نیاورده‌اند،
حتماً یک نفعی در این کار وجود دارد،
همانطور که در زمان همۀ انبیاء کسانی که به ظاهر اظهار دینداری می‌کردند، وجود داشتند.
(شرح صفحه سوم قرآن کریم)
آیۀ ۹ :
«یُخَادِعُونَ اللَّهَ وَالَّذِینَ آمَنُوا وَمَا یَخْدَعُونَ إِلَّا أَنْفُسَهُمْ وَمَا یَشْعُرُونَ»
«یُخَادِعُونَ اللَّهَ» این‌ها خداوند را فریب می‌دهند،
«یُخَادِعُونَ اللَّهَ وَالَّذِینَ آمَنُوا» این‌ها -به نظر خودشان- خداوند و مؤمنان را فریب می‌دهند.
حاج آقای قرائتی در حکایتی به بیماری اشاره می‌کند که دکتر، شربتی را برای او تجویز کرده،
ولی بیمار شربت را در سطل آشغال می‌ریزد، بعد می‌گوید سر دکتر کلاه گذاشتم؛
هر کسی می‌داند نه تنها سر دکتر کلاه نگذاشته است، بلکه سر خود کلاه گذاشته است!!
خداوند و مؤمنان را فریب می‌دهند،
«وَمَا یَخْدَعُونَ إِلَّا أَنْفُسَهُمْ» اما جز خودشان را فریب ندادند،
«وَمَا یَشْعُرُونَ» این‌ها فهم و شعور ندارند.
سوم؛ ایمان
آیۀ ۱۰ :
«فِی قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ فَزَادَهُمُ اللَّهُ مَرَضًا ۖ وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِیمٌ بِمَا کَانُوا یَکْذِبُونَ»
«فِی قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ» همانگونه که جسم انسان مریض می‌شود و بیماری‌های متفاوت سراغ او می‌آید،
روح و جان او هم مریض می‌شود. یکی از آن مریضی‌ها نفاق است، چه بیماری سختی در دل منافقان وجود دارد!
مثل بیماری سرطان که رو به افزایش است،
در ابتدا یک جای بدن سرطان دارد ولی بعد می‌بیند که سرطان تمام بدن او را فرا گرفته است.
«فَزَادَهُمُ اللَّهُ مَرَضًا» سنت خدا هم این است که با آمدن سرطان، پیشرفت هم می‌کند،
مگر آنکه آن فرد بیدار شود، به پزشک مراجعه کند.
«وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِیمٌ بِمَا کَانُوا یَکْذِبُونَ» در حدیثی داریم که دروغ و نفاق دوقلو هستند.
همانگونه که بچه‌های دوقلو هم‌شکل هستند، پس نمی‌شود کسی نفاق داشته باشد ولی دروغ نگوید.
منافق کار خودش را با دروغ پیش می‌برد.
به دلیل اینکه منافقین پیوسته دروغ می‌گویند، عذاب دردناکی در انتظار آن‌ها است.
آیۀ ۱۱ :
«وَإِذَا قِیلَ لَهُمْ لَا تُفْسِدُوا فِی الْأَرْضِ قَالُوا إِنَّمَا نَحْنُ مُصْلِحُونَ»
«وَإِذَا قِیلَ لَهُمْ لَا تُفْسِدُوا فِی الْأَرْضِ» وقتی به منافقان گفته می‌شود که فساد نکنید در زمین،
«قَالُوا إِنَّمَا نَحْنُ مُصْلِحُونَ» می‌گویند ما اصلاح می‌کنیم.
آیۀ ۱۲ :
«أَلَا إِنَّهُمْ هُمُ الْمُفْسِدُونَ وَلَٰکِنْ لَا یَشْعُرُونَ»
«أَلَا» یعنی بیدار شو! گول نخور!
در سورۀ منافقین خواهیم خواند که منافق بسیار خوش سخن است و خوب صحبت می‌کند،
«أَلَا» بیدار شوید، همه بدانند، «إِنَّهُمْ هُمُ الْمُفْسِدُونَ» اینان خودشان فسادگران هستند،
«وَلَٰکِنْ لَا یَشْعُرُونَ».
این دومین مرتبه است که خداوند به منافق فرموده: «بی‌شعور»،
منافقی که خودش را فرهیخته، فرزانه، دانشمند و روشنفکر معرفی می‌کند،
خداوند پی در پی او را تحقیر می‌کند و می‌فرماید او شعور ندارد.
آیۀ ۱۳ :
«وَإِذَا قِیلَ لَهُمْ آمِنُوا کَمَا آمَنَ النَّاسُ قَالُوا أَنُؤْمِنُ کَمَا آمَنَ السُّفَهَاءُ ۗ أَلَا إِنَّهُمْ هُمُ السُّفَهَاءُ وَلَٰکِنْ لَا یَعْلَمُونَ»
«وَإِذَا قِیلَ لَهُمْ آمِنُوا کَمَا آمَنَ النَّاسُ» وقتی به منافقان گفته می‌شود مثل همۀ عموم مردم ایمان بیاورید،
«قَالُوا» اینطور گفتند که، «أَنُؤْمِنُ کَمَا آمَنَ السُّفَهَاءُ» مثل بی خردان؟!
یعنی خودشان را چند درجه بالاتر از عموم مردم می‌دانند؛ ما روشنفکر، فرهیخته و نخبه هستیم.
«أَلَا» همه بدانند، «إِنَّهُمْ هُمُ السُّفَهَاءُ» خود این افراد بی‌خردان هستند،
قیافۀ روشنفکری به خود گرفته‌اند، «وَلَٰکِنْ لَا یَعْلَمُونَ» ببینید خداوند چه صفاتی به منافقین داده است!،
فرموده است: «لَا یَشْعُرُونَ» نمی‌فهمند، اینجا می‌فرماید: «لَا یَعْلَمُونَ» نمی‌دانند.
(شرح صفحه سوم قرآن کریم)
آیۀ ۱۴ :
«وَإِذَا لَقُوا الَّذِینَ آمَنُوا قَالُوا آمَنَّا وَإِذَا خَلَوْا إِلَىٰ شَیَاطِینِهِمْ قَالُوا إِنَّا مَعَکُمْ إِنَّمَا نَحْنُ مُسْتَهْزِئُونَ»
«وَإِذَا لَقُوا الَّذِینَ آمَنُوا قَالُوا آمَنَّا» می‌روند در جمع مؤمنان و می‌گویند ما ایمان آوردیم،
«وَإِذَا خَلَوْا إِلَىٰ شَیَاطِینِهِمْ» می‌روند بین دوستان شیطان خودشان،
«قَالُوا إِنَّا مَعَکُمْ» می‌گویند ما با شما هستیم،
«إِنَّمَا نَحْنُ مُسْتَهْزِئُونَ» ما مؤمنان را مسخره می‌کردیم.
آیۀ ۱۵ :
«اللَّهُ یَسْتَهْزِئُ بِهِمْ وَیَمُدُّهُمْ فِی طُغْیَانِهِمْ یَعْمَهُونَ»
«اللَّهُ یَسْتَهْزِئُ بِهِمْ» خدا مسخره می‌کند منافقان را!،
«وَیَمُدُّهُمْ فِی طُغْیَانِهِمْ» آن‌ها را‌در عمق طغیان‌شان می‌کِشاند،
«یَعْمَهُونَ» در حالی که کور هستند.
ببینید چه صفاتی خدا به منافقان نسبت داده است:
بی‌شعور، بی‌سواد، کور و…
این افراد چه کسانی هستند؟ به چه دلیل انسان‌ها دنبال نفاق می‌روند؟
آیۀ ۱۶ :
«أُولَٰئِکَ الَّذِینَ اشْتَرَوُا الضَّلَالَهَ بِالْهُدَىٰ فَمَا رَبِحَتْ تِجَارَتُهُمْ وَمَا کَانُوا مُهْتَدِینَ»
«أُولَٰئِکَ الَّذِینَ اشْتَرَوُا الضَّلَالَهَ بِالْهُدَىٰ» آن‌ها کسانی هستند که دست به یک معامله‌ای زده‌اند؛
گمراهی را می‌خرند، هدایت را می‌دهند. گمراهی را می‌خرند، هدایت را می‌دهند.
«فَمَا رَبِحَتْ تِجَارَتُهُمْ» این تجارت‌شان سود ندارد،
«وَمَا کَانُوا مُهْتَدِینَ» این‌ها به هدایت نمی‌رسند، «اهتدی» به معنای دریافت هدایت است.
در این صفحه چه گفتیم؟
انسان‌ها در برابر هدایتِ خداوند سه دسته هستند: «متقین» که در صفحه ۲ تشریح شد،
«کافران » که کمر بسته‌اند که چیزی را قبول نکنند و «منافقان» که باید توضیح بدهیم چه کسانی هستند…
خطر نفاق یک خطر مرموز است؛
پیغمبر صَلَّی اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ وَ سَلَّم فرموند:
«از مؤمن نمی‌ترسم چون آزارش به کسی نمی‌رسد، از مشرک نمی‌ترسم و مقابل او می‌ایستم، اما از منافق می‌ترسم»
بیدار باشیم!
خدانگهدار شما…
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.