خدمت به خانواده در احادیث و روایات

خدمت به خانواده در احادیث و روایاتخدمت در خانواده

یکی از عوامل تحکیم خانواده خدمت در خانه است. کار در خانه توسط هر کسی مرد, زن, فرزندان. احادیث فراوانی گفتیم که نظام خانواده نزد پروردگار خیلی محبوب و مقدس است. اگر این را ایمان داریم پس هر کس برای این نظام قدمی بردارد کارش مبارک و مقدس است.

بسم الله الرحمن الرحیم
اللهم کن لولیک الحجة بن الحسن صلواتک علیه وعلی آبائه فی هذه الساعة وفی کل الساعة ولیا وحافظا و قائدا وناصرا ودلیلا وعینا حتی تسکنه ارضکه طوعا و تمتعه فیها طویلا. ماه مبارک رمضان در خانه خدا پس از اقامه نماز جماعت موضوع بسیار پر اهمیت خانواده ازخداوند میخواهم دلهای ما را برای دریافت رحمتهایش در شبهای قدر مهیا بفرماید. تقاضا میکنم برای تعجیل در ظهور حضرت ولی عصر علیه السلام صلواتی تقدیم بفرمایید.
یکی از عوامل تحکیم خانواده خدمت در خانه است. کار در خانه توسط هر کسی مرد, زن, فرزندان. ما یک روز حدود سی حدیث گفتیم که خانواده نظام خانواده نزد پروردگار خیلی محبوبه مقدسه اگر این را ایمان داریم پس هر کی برای این نظام قدمی برداره کارش مبارکه. متاسفانه متاسفانه رسانه ها تبلیغات یه جوری پیام رسانی میکنند که انگیزه ازدواج انگیزه بچه دار شدن انگیزه همسرداری اینها رو با یه تعابیری با شوخی با جدی با کلیپ با فیلم جهان استکبار کمر بسته این نظام خانواده رو متلاشی بکنه. اصلا اسم کار در خانه رو میزاره حمالی. خب خود ما هم به شوخی گاهی به هم میگیم آرام آرام عادی میشه باورمان میشه واقعا حمالیه ها. ای کاش یه کسی پیدا بشه بیاد این فرش رو جارو بزنه این شیشه رو تمیز بکنه. ای کاش میشد پول میداشتیم هرروز زنگ بزنیم غذا از بیرون.
ببینید دیدی که اسلام به ما میدهد داره فراموش میشه اینها شوخی نیست اینها معارف دین ما هست. بشریت تو این فضا سعادت پیدا میکنه. چقدر ما حدیث داریم خدمت زن به شوهر خدمت شوهر به زن خدمت والدین به فرزندان خدمت فرزندان به والدین چقدر یکی دو تا ۱۰ تا ۲۰ تا نیست. اصلا محدثان ما میگن وقتی روی موضوعی احادیث پر تعداد است اینجا باید ایست کنیم. اسلام نظر داشته روی این موضوع یکی دو سه حدیث نیست. اینو مبارک بدانیم مقدس بدانیم.
اول این رو می خوام بگیم شغل همسر داری یه شغل مقدسی است الان در جامعه ما مخصوصا درباره خانم ها مثلا احوالپرسی میکنه با یه خانمی میگه خب شما چند تا خواهر برادری مثلا میگه پنج تا خواهر برادریم. خواهرتون چیکار میکنه ایشون دکتر هستند. اون خواهرتون چیکار میکنه کارمند اداره هستند. تایپیست هستند خود شما چیکار میکنی میگه والا من روم نمیشه, روم نمیشه چیه میگه من خانه دارم یعنی اون دکتری رو برده در اوج. تایپیست یعنی مثلا نامه تایپ میکنه صدتا کارتون سیگار از تهران بره گلستان یعنی ریه مردم استان گلستان رو کثیف میکنه یه حقوق بهش میدن. پنج شش میلیون برای همین که نامه رو این مقدس می دانند مهم می دانه ولی شوهر داری فرزند داری خانه داری.
پیغمبر ما فرموده این رو از رده خارج میکنه بچه چیه همش با کهنه و کثیفی و من پول حقوقم میگیرم انواع و اقسام مانتو میخرم یه ماشین شاسی بلند میخرم سفر میکنم ترکیه مالزی بچه چیه. قرآن بارها این کلمه را به کار برده فأین تذهبون کجا داری میری. ای بشر اشتباهی داری میری این راه که میری به قهقرا ختم میشه خدا تو رو برای چی آفرید. اینه که کار در خونه رو اسمش بزاریم حمالی بعد ازدواج سفید رواج پیدا کند. جوان پول داره میگه من خونه دارم با کی زندگی میکنی تنها با کی زندگی میکنی مثلا پسر با پسر دختر با دختر اینا ارمغان غربه ما جدی نمیگیریم.
موضوع یا تشکیل نشدن خانواده یا خانواده تشکیل شده رغبتی به بچه دار شدن نداره. یا خانواده هست رغبتی به کار در خانه ندارد. اصلا بد میداند تو باورش اینطوری آمده که کار در خانه چیزخوبی نیست. من فوق لیسانس هستم من باید کار بکنم هم درباره زن هم درباره شوهر حدیث تشبیه کرده به جهاد آقایان. خانمها ما در اسلام تو همه کارهایی که هست ازجهاد مقدس تر نداریم پیغمبر با چه زبانی به ما بفرماید جهاد المرأة حسن التبعل. اصلا جهاد زن خوب شوهرداری کردن است. اونوقت با این سلبریتی ها یا با اون هنر پیشه یا ورزشکار مصاحبه میکنه چند سالته آقا چهل و دوسال ازدواج کردی نه شما چند سالته چهل و شش سال نگاه کنید دورهمی مهران مدیری یا تو خندوانه.
خب اینا رو میاره مردمم مثلا تو نظرشون اینها مثلا گلهای سر سبد کشور هستند. اون خانم پنجاه سالشه ازدواج نکرده اون آقا چهل و هشت سالشه. میگه پس خب میشه ازدواج نکرده زندگی خوشبختی داشت. اینا آسیبهای جامعه ماست سیلی خواهیم خورد. رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلم به خانه ی دخترش آمد همان اوایل زندگیشون بود امام باقر علیه السلام فرمود تقاضا علی و فاطمة الی رسول الله فی الخدمة امیرالمومنین و فاطمه زهرا از پیغمبر تقاضا کردند شما یه برنامه برای ما بفرمایید برای خدمت در خانه. فقضی پیغمبر این برنامه را فرمودند علی فاطمة بخدمة ما دون الباب فرمود کارهای داخل خانه به عهده فاطمه الان جوان ما میگه آقا در قانون مدنی اینه زن وظیفه نداره کار بکنه قانونه شما بر چه اساسی میگین زن باید آشپزی کنه زن باید لباس بشوره خب الگوی ما حضرت فاطمه است پیغمبر نفرمود دخترم تو وظیفه ای نداری شوهرته باید بره خدمتکار بیاره.
فرمود نه داخل خانه مربوط به فاطمه وقضی علی علیِ ما خلفه فرمودند کارهای بیرون خانه به عهده علی. فقالت فاطمة فلایعلم ما داخلنی من السرور خدا کسی جز خدا نمیداند چقدر خوشحال شدم که پیغمبر مسولیتهای بیرون خانه را به دوش من نگذاشت تا با مردان و نامحرمان رفت وآمد داشته باشم. حالا پس تقسیم کار معلوم شد کارهای داخل خانه به عهده خانم کارهای بیرون خانه به عهده آقا. مدتی گذشت یه روز پیغمبر به دیدن دخترش آمد دید هر دوتایی در خانه کار میکنند با اینکه طبق تقسیم کار پیغمبر باید حضرت علی علیه السلام پای تلویزیون باشه یا تخمه بشکنه مثلا یا پا روی پا بندازه او وظیفه اش رو انجام داده چرا هردو کار میکنن در خانه.
پرسید کدامتان خسته ترید مولای ما و شما امیرالمومنین عرض کرد دخترتان خسته تر است پیغمبر فرمودعزیزم پاره تنم برو استراحت کن خودش نشسته به جای دخترش رهبر مسلمانها این همه کار داره هزار جور کار داره هدایت مردم مدیریت جامعه مسائل امنیتی نشسته جای دخترش کار خونه رو انجام میده. تا به من و شما بفهمونه دست کم نگیرید این کار رو فکر نکنید یه حمالی اسمشه. بعد به دامادش این را فرمود یا علی لا یخدم العیال عیال یعنی خانواده به خانواده خدمت نمیکند إلا صدیق مگر کسی که صدیق باشد. از صدیقین است أو شهید یا کسی که در رده شهیدان باشد أو رجل یرید الله به خیرالدنیا والاخرة یا کسی رو که خدا اراده کرده همه ی خوبیهای دنیا و آخرت را به او بدهد اون تو خونه کار میکنه.
با اینکه حضرت علی علیه السلام سهم خودشو انجام داده ولی باز مقدس میداند مجاهدت میداند مبارک میداند. پیغمبر فرمود خدمتک زوجتک صدقة همین خدمتی که به همسرت میکنی یه نوع صدقه است پاداش دارد. پیغمبر فرمود من لم یأنف من ثلاث فهو مومن حقه أنف یعنی دماغ وقتی آدم از یه کاری خوشش نمیاد حالا تو زبان فارسی هم گاهی میگن دماغشو میگیره یعنی یا روشو اینور میکنه لم یأنف یعنی خوشش نمیاد پیغمبر فرمود اگر از چند تا چیزی کسی انجام بده با طیب خاطر این مومن واقعی است. بعد اشاره به آیه سوره انفال کردند اولئک هم المومنون حقا اینا مومن واقعی هستند.
این کارا چی هست اگر کسی انجام بده مومن واقعیه یکیش اینه خدمت العیال به خانواده خدمت کنه. این مومن واقعیه یکی این که با فقرا بشینه غذا بخوره یکی هم با کارگر خودش بشینه غذا بخوره سخته دیگه مثلا کارفرما رئیس کارخونه بخاد با اون کارگر اصلا غذای کارفرماها و رئیس روءسا فرق داره با غذای کارگر مثلا غذای سربازا با غذای افسرا فکر میکنم فرق میکنه چه برسه اینکه این فرمانده بیاد بشینه. فرماندهان شهید ما این خلقیات داشتن میومدن با سربازا غذا میخوردن این نشانه اینه که اولئک هم المومنون حقا این مومن واقعیه.
سئلت عایشه از عایشه سوال شد ما کان النبی یصنع فی البیت پیغمبر در خانه چه میکند قالت کان یکون فیه خدمت اهله در خدمت خانواده است. فإذا حضرت الصلاة وقت نماز که میرسد خرج إلی الصلاة میره مسجد اما تا در خانه است کار میکند. در احادیث دیگری هم پرسیدن از عایشه یا همسران دیگر پیغمبر حالا پیغمبر در خانه کمک میکند یا نه گفتند بله. گفتند بشمار چه کمکهایی میکند گفت یکیش جارو کردن است چیزی که مردها فراری هستند ازش بعدهم اگه مجبور بشن یه بار جارو کنن این خانم میگه برو همون فیلمتو ببین این جارو کردن برای عمت خوبه یه جوری جارو میکنه که اون نمیپسنده. حتی پیغمبر بیرون خانه را که قدیمی های ما هم رسم داشتند جارو میکرد. دیگه چی عدس پاک میکرد کارهای داخل آشپزخانه یا گوشت اگر گیرشون میومد قطعه قطعه میکرد آماده پخت میکرد.
پیغمبر این همه مقام داره بره عدس پاک کنه بله این نگاه اسلام مقدس است مثل نماز میماند. پیغمبردفرمود إن الرجل إذا سقی إمرأته من الما اُجب خانم حال نداره مثلا تو ایام خاصیه یا مریضه یا حوصله نداره میگه مجید آقا یه لیوان آب به من بده خانم به آقا میگه آقا اگه آب داد پاداش داره یک طرفه که نه حرفهایی که ما روزهای گذشته زدیم همش دو طرفه است. محبت طرفینی احترام طرفینی خدمت طرفینی یک طرفه نمیشه جاده خانواده جاده دو طرفه است متقابل. پیغمبر فرمود به آقایان هم میرن بیرون زحمت میکشند درآمدی کسب میکنند برای تو خونه میارند اونها هم گاهی یه تعبیراتی به کار میبرند اینا رو اسلام بیزاره میگه مثل خر کار میکنم.
کجای اسلام این را گفته اسلام میگه عبادت اگر هفتاد قسمت داشته باشه شصت و نه قسمتش همین کسب در آمد و تأمین زندگی است نگاه اسلام نگاه عبادته. مثل مسجد آمدن روزه گرفتن مثل نماز خواندن حمالی نیست بخدا اصلا این کلمه حیوان رو برای چی ما به کار میبریم. امیرالمومنین علیه السلام وسائلی رو خریده بود به قول ماها پیاز و سیب زمینی و سبزی خوردن و … اینها رو به زحمت داشت میومد یه کسی گفت آقا کمکت کنم فرمود نه خودم میخام ببرم خداوند این نفس نفس زدن مرد برای اداره ی زندگی رو دوست میداره.
چطور ما میگیم خداوند این مجاهد در جبهه رو دوست داره خداوند این جوانی رو که به نماز ایستاده رو دوست داره خداوند این دانشجویی رو که درس میخونه دوست داره اینا صحنه هایی است که ارزشه در اسلام. خداوند همین اندازه که نفس مرد سوخته سنگینم هست کمرش هم درد میکنه زانوش درد میکنه آسانسورم خراب شده باید ببره طبقه مثلا چهارم و پنجم این صحنه رو خدا دوست داره نباید اسمش بزاره حمالی. هی باید به خدا توجه کنه خدایا ببین.
مثل اینکه چطور ما نماز میخونیم امید داریم بعد از نماز فرشته ها رحمت کار خونه هم همینطوره حالا اینجا پیغمبر فرمود: إنک لن تنفق نفقة تبتقی بهاوجه الله، خرجی که شما میکنید آقایان بخاطر خدا اینا اجر داره حتی ما تجعل فی امرأتک حتی لقمه ای که آقا دهان خانم میگذارد شما ممکنه نگاه زمینی داشته باشید این نگاه ها آسمانیه پاداش الهی داره. در حدیث دیگری پیغمبر فرمود إنک مهما انفقت علی أهلک من نفقه آقایان خرجی که برای خانواده میکنید میگه گرون شده چی گرون شده با اعصاب خرد وارد خانه میشه داد و بیداد میکنه خب این اجر داره فإنک تأجر فیها پاداش میبری یعنی حتی لقمه ای که مرد دهان خانمش میگذارد یعنی اسلام میپسنده این را مثلا خسته است خانم کار کرده دو سه ساعت غذا هم پخته حالا سفره رو پهن کردن آقا هم با روی خوش نشسته قبل از اینکه خودش بخوره خدا رحمت کنه حضرت امام رو میفرماید توی خانواده هیچ وقت نمیشد قبل از اینکه خانمش بیاد دست به غذا ببرد. به بچه ها میگفت صبر کنید مادرتون بیاد.
ما الان تو خونه هامون تا مادر برسه بشقابها خالی شده تموم شده اون بیچاره همون غذا رو میکشه خورشت میکشه و آب هم میاره وسالاد تا میره اینها رو جور بکنه ترتیبشو دادن مادر میاد تنها اینها سبک زندگی اسلامی نیست مرد قبل از اینکه درسته گرسنه است خودش غذا بخوره یه لقمه بگیره حاج خانم دست شما درد نکنه خیلی زحمت کشیدی چه غذای خوش عطری چه سفره منظمی خدا رحمت کنه حضرت امام به چینش سفره خیلی اهمیت میداد که این غذا رو تو چه ظرفی ولو غذا ساده هست ولی مرتب باشه خوشکل باشه.
امام رضا علیه السلام نگاه کنید به آرایش سفره چقدر اهمیت میداده همین لقمه ای که دهان همسرت میگذاری پاداش داره و اما پیغمبر فرمود أیما إمرأة کمک خانم به آقا تا حالا کمک شوهر به زن گفتیم کمک زن به شوهر أیما إمرأة هر خانمی که أعانت زوجها کمک همسرش بکند علی الحج همسرش میخاد بره مکه والجهاد همسرش میخاد بره جبهه أو طلب العلم میخاد بره دانشگاه میخاد بره آموزش و پرورش یا درس بخاند یا درس بدهد تو این موضوعات خانم خونه رو اداره میکنه بچه ها رو تربیت میکنه تا شوهرش به حجش به جهادش به درسش برسد أعطی الله من ثواب ما یعطی إمرأة أیوب.
قران یه سوره داره به نام سوره صاد هنوز نرسیدیم به سوره صاد تو این روزا میرسیم سوره صاد وقتی به سوره صاد رسیدید دو صفحه ی سوره صاد خیلی قشنگه. خدا تنظیم کرده یه صفحه مربوط به سرگذشت حضرت سلیمان یه صفحه سرگذشت حضرت ایوب حضرت سلیمان با اون حشمت و حکومت و چه کاخی و چه خانه ای و چه تشکیلاتی. ایوب بیچاره هم همش درب مریضی و حادثه اینا رو کنارهم گذاشته و خدا به هر دو این رو گفته نعم العبد. این پیغمبرم در آسایش زندگی کرد ولی خیلی خوب بود این پیغمبرم در سختی زندگی کرد خیلی خوب بود.
پیغمبر فرمود أیما إمرأة خدمت زوجها سبعة أیام هر خانمی که هفت روز به شوهرش خدمت کند غلق الله عنها سبعة أبواب النار خداوند هفت در جهنم را به روی او میبندد و فتح لها ثنمانیة ابواب الجنة و هشت در بهشت را به روی او میگشاید. از کتاب وسائل الشیعه نقل میکنم تدخل من أینما شاءت بهش اجازه میدم از هر دری از این هشت در میخاد وارد بهشت شود. هفت روز، نه هفت سال نه هفتاد سال هفت روز به شوهرش خدمت کرده خب چیه این حدیثا اینا حمالیه. خب بهشت رو در برابر عبادت میدن. یه آقایی است به نام حصین بن محصن هردوش با صاد میگه عمه من نزد پیامبر کاری داشت رفت خدمت پیامبر کارش که تموم شد پیامبر به او فرمود شوهر داری عمه ما هم جواب داد بله فرمود برای شوهرت چگونه ای گفت برای او از هیچ کاری کوتاهی نمیکنم مگرکاری که از توانم خارج باشد. پیغمبر فرمود فأنظری مواظب باش أین أنت منه، تو کجا داری زندگی میکنی. در نظام خانواده هستی فإنما هو جنتک والنارک این شوهر بهشت و جهنم توست یعنی میتونی در کنار این شوهر با خدمت با محبت با احترام بهشت را برای خودت بخری و میتونی با بی توجهی با اهانت جهنم را.
امام صادق علیه السلام فرمود إن رسول الله صلی الله علیه وآله و سلم قال، پیغمبر فرمود راوی حدیث امام معصوم است پیغمبر فرمود أیما إمرأة رفعت من بیت زوجها شئیا من موضع إلی موضع ترید بها صلاح یه خانمی یه چیزی رو تو خانه ازاینجا برمیداره میزاره اونجا به قصد مرتب کردن. مثلا چه میدونم این میز رو این لیوان رو برمیداره از این طرف اتاق میزاره اون طرف. خب نظر الله عزوجل إلیه خدای بزرگ به اونظر میکند ومن نظر إلیها هرکه خدا به او نظر کند لم یعذبه این دیگه آتش جهنم او را آزار نمیدهد. فقالت اُم سلمه ام سلمه همسر پیغمبر که بعد از حضرت خدیجه وعده بهشت پیغمبر به او داده خیلی خانم خوبیست درجه یک. ام سلمه گفت یا رسول الله ذهب الرجال بکل خیر همه خیرات را مردها برداشتند یعنی حالت اعتراضی. فأی شئی لنساء المساکین پس چی مونده برای زن های بیچاره همش باید ظرف بشورن لباس بشورن بچه تروخشک بکنن و پیغمبر جواب داد فقال بلی ام سلمه آری إذا حملت المرأه وقتی خانم باردار میشود کانت بمنزلة الصائم القائم المجاهد این خالی بندی نیست این هندونه گذاشتن زیر بغل نیست به منزله ی روزه دار و عبادت کننده در شب و مجاهد در جبهه است مجاهدی که بنفسه و ماله فی سبیل الله با جانش و مالش در راه خدا جهاد میکند. فإذا وضعت وقتی زایمان کرد کان لها من الاجر مالاتدری آنقدر به او پاداش میدهند که قابل تصور برای شما نیست. فإذا أرضعت وقتی بچه شیر میدهد کان لها بکل مصة به ازای هربار مکیدن بچه شیر مادر رو میمکه کعدل عتق محرر من ولد اسماعیل مثل این که یکی از فرزندان حضرت اسماعیل که اسیر دشمن شده اون آزاد کرده باشه. فإذا فرقت من رضاعه اون دوسال شیر دهی یا کمتر یا بیشتر این دوران شیر دهی وقتی تمام شد ضرب ملک علی جنبها یه فرشته ای میاد به پهلوی این خانم میزند و قال و میگوید إستعنف العمل قد غفر لک همه ی گناهانت رو خدا پاک کرده از امروز پرونده ات از نو شروع میشود خب اینها ارزشها و فضائل خدمته.
امام باقر علیه السلام فرمود إن فاطمة مادر ما فاطمه ضمنت لعلی عمل البیت ضمانت کرد علی جان کارهای تو خونه به عهده من حالا من از شما میپرسم از نظر شرعی از نظر فقهی بر زن واجب است کار کردن نه واجب نیست. ولی بهترین زنی که همه به شفاعت او امید دارند او کار کرده خب اینا رو کنار هم بزاریم نتیجه بگیریم خب چی رو ضمانت کرد عمل البیت یعنی همه کارهای تو خونه رو والعجین والخبز. یعنی جارو کردن خانه و پختن نان و خمیر درست کردن را. و ضمن لها علی امیرالمومنین هم ضمانت داد به همسرش ما کان خلف الباب کارهای بیرون خانه را من نقل الحطب هیزم به دوش بگیرد، علی علیه السلام هیزم به دوش بگیرد و أن یجیء بالطعام غذا بیاورد.
خب برای مرد واجب است نفقه دیگه یعنی غذای مناسب مسکن مناسب و درمان مناسب اینها واجب است برعهده مرد. بحثش رو شاید یه روزی برسیم مطرح بکنیم راجب نفقه از نظر حقوقی چه مسائلی دارد الان امروز نمیرسیم. دوتا حدیث دیگه بگم و تمام. امام صادق علیه السلام فرمود: کان امیرالمومنین صلوات الله علیه یحتطب یعنی هیزم می آورد و به دوش میکشید هیزم ها رو و یستسقی اون وقتها که آب لوله کشی نبوده آب می آورد از دور دستها. و یکنس خونه رو تمیز میکرد و کانت فاطمة سلام الله علیها تطحن آرد درست میکرد از جو یا گندم که کار سختی هم بود آرد درست میکرد وتعجن وخمیر درست میکرد و تخبز نان میپخت. دخل النبی علی فاطمه وهی تطحن مع علی پیغمبر وارد شد دید علی و فاطمه دوتایی با هم کار میکنن فرمود منم میخوام به شما کمک کنم.
امام صادق علیه السلام فرمود خیر نسائکم بهترین زنان شما الطیبة الریح زنی است که خوشبو باشد، خوشبو باشد. الطیبة الطبیخ خوش پخت باشه یعنی غذای خوشکل درست کنه اللتی إذا أنفقت خانمی که وقتی خرج میکنه به اندازه خرج کنه و إن أمسکت بمعروف اگه دست نگه میداره خرج نمیکنه اونم یه حکمتی داره. یه چنین خانمی فتلک عامل من عمال الله این از کارگزاران خداست و عامل الله لایخیب کارگزار خدا هرگز خسارت نمیکند. ولایندم و پشیمان نمیشود.
صلی الله علیک یا ابا عبدالله وعلی الارواح التی حلت بفنائک علیک منی سلام الله ابدا ما بقیت و بقی اللیل والنهار ولا جعله الله آخر العهد منی لزیارتکم السلام علی الحسین وعلی علی بن الحسین و علی اولاد الحسین وعلی اصحاب الحسین و رحمة الله و برکاته.

0 پاسخ

دیدگاه خود را ثبت کنید

تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟
در گفتگو ها شرکت کنید.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *