برزخ

بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ

إلهي أَنْطِقْنِي بِالْهُدي وَ أَلْهِمْنِي التَّقْوي ماه مبارک رمضان شب شهادت مظلومانه امیر مؤمنان مولای متقیان در خانه خدا پس از اقامه نماز جماعت و موضوع بسیار مهم جهان آخرت تقاضا می کنم به روان تابناک پیامبر عظیم الشأن اسلام و اهل بیت پاکش صلواتی تقدیم بفرمایید به روان پاک شهیدان به ویژه شهید محراب رمضان امیر المؤمنین علیه السلام و همه کسانی که در تاریخ برای مظلومیت شیعه جان باختند علمایی که سوزانده شدند یا در زندانها زیر شکنجه کشته شدند به جرم شیعه بودن برای همه آنها صلواتی تقدیم بفرمایید.

عالم برزخ که خود کلمه برزخ یعنی فاصله در قران آمده است که بین این دنیا و بین آن دنیا یک فاصله ای هست که به آن گفته می شود برزخ. حالا آخرت و روز رستاخیز چه موقع پیش خواهد آمد خدا می داند از وقتی که ما از دنیا می رویم تا آن رخداد چند هزار سال این فاصله برزخ نام دارد جهان اسرار آمیزی است اطلاعات زیادی ما نداریم و علم هم نمی تواند به ما کمک کند تنها اسنادی که داریم قران و احادیث معتبر هست این است که با این اطلاعات باور می کنیم چنین احادیثی خواهد بود که یا خدا فرموده یا امام معصوم و پیامبرو امامان فرموده اند.

امروز تمام وقت فکر می کنم به همین موضوع تمام شود. خدا رحمت کند علامه حسینی تهرانی را هفت جلد کتاب معاد دارد که دو جلد از کتابش راجع به همین عالم برزخ است من به اندازه سواد کم خودم و وقت محدود شما که در این سی روز ما خواستیم کل بحث معاد را مطرح کنیم به اندازه همین یک یا دو جلسه اطلاعاتی را از قران و یا از کلام معصوم می خواهم عرض کنم.

ببینید آقایان خانمها ما ترکییی هستیم از روح و جسم. شخصیت ما به روح ما هست وقتی می میریم این جسم و جسد و بدن را کفن می کنند در خاک میگذارند که آن جسم پوسیده می شود ولی روح برای همیشه هست از جنس ماده نیست شخصیت ما هم به روح ما هست شما تصور کنید یک کسی در سن بیست سالگی یک سیلی به یک نفر زده است بعد هم فرار کرده است و الان آن کسی که سیلی زده هفتاد سال دارد و او را پیدا می کنند می گوید من می خواهم به خاطر آن سیلی که زدی انتقام بگیرم می گوید آن بدنی که به شما سیلی زده است الان ده بار سلولهایش عوض شده است چون هر چند سال یک بار تمام سلولهای بدن تغییر می کند من با آن دستی که سیلی زدم مال پنجاه سال پیش بود پس شخصیت ما به روح ما هست نه به سلولهای جسد ما که این روح می ماند.

روح دو مرکب دارد این را امام معصوم به ما یاد داده است ما دو بدن داریم بدن سبک بدن سنگین این تعبیری است که درحدیث آمده است بدن سنگین همین بدنی است که در بیداری غذا می خوریم لباس می پوشیم می خوابیم سر کار می رویم روح با این بدن کار می کند. یک بدن دیگری هم داریم همین الان به نام بدن سبک که با آن بدن در خاک رفت و آمد می کنیم در خواب همین قیافه را داریم همین شکل وشمایل است ولی با یک چشم بر هم زدن می توانیم برویم مشهد. از مشهد برویم زاهدان آن هم یک بدن است ولی بدن سبک است با آن بدن حتی می تواند برود اقیانوس آرام و شیرجه بزند و بیاید بیرون. در عالم رویا یا پرواز می کند ولی با این بدن نمی تواند ولی با آن بدن سبک سفر می کند و با این بدن شنا بلد نیست ولی با بدن سبک با سرعت رفت وآمد می کند و خاطراتش هم یادش هست و بعضی ها خوابهایشان را می نویسند خواب خرافه نیست جهان رویا یک پدیده پیچیده ای است.

آن بدن سبک در عالم رویا ست. ولی مثالی که می خواهم بزنم از حاج آقای قرائتی است برای اینکه ذهن ما را نزدیک کند که یک مقداری بفهمیم یعنی چه پس ما یک روح داریم مثل راننده می ماند دو بدن داریم یک بدن سنگین یک بدن سبک گاهی وقتها راننده یعنی روح این بدن سنگین را فرض کنید ماشین باشد اول با ماشین مثال بزنیم یک کسی را تصور کنید که دو ماشین دارد یا بهتر بگوییم یک ماشین و یک هواپیمای شخصی دارد. در ایران ما کم داریم کسی که هواپیمای شخصی داشته باشد در آمریکا و اروپا هستند که هم ماشین و هم هواپیما دارند تصور کنید از ماشینش پیاده می شود موتور را خاموش نمی کند سیستم ماشین روشن است و می نشیند داخل هواپیمای شخصی خودش با سرعت می رود یک شهر دیگر که ما این را می گوییم خواب.

ما وقتی می خوابیم قلب و اعضا و جوارح و مغز ما کار می کند خود ما خوابیم ولی سیستم روشن است این راننده یعنی روح سوار می شود به آن بدن سبک برود مشهد گاهی وقتها راننده از ماشین پیاده میشود ماشین را خاموش می کند و سوار هواپیما و یک وسیله سبک می شود با سرعت می رود که این می شود مرگ. یعنی در مرگ قلب از کار می افتد مغز از کار می افتد و روح سوار می شود بر یک ماشین دیگری یا بهتر بگوییم یک پرنده ای خیلی سبک که در اندک لحظه ای می تواند مسافتهای طولانی را انجام دهد به اعماق آسمانها و دریا ها برود این حالت مرگ است.

پس مرگ یعنی چه یعنی روح ما که غیر مادی است گاهی وقتها دست خودش نیست خدا این کار را می کند بدن سنگین را از کار می اندازد این روح مجبور می شود با این بدن سبک رفت و آمد کند.

ما گاهی وقتها یک کسی از دنیا رفته است مثلا بنده سیزده سال داشتم پدرم را از دست دادم خدا اموات همه را رحمت کند الان خوابش را می بینم با همان قیافه با همان خلق و خو با من حرف می زند بعد اطلاعاتی به من می دهد می بینم که آن اطلاعات یا از گذشته است یا از آینده است که خواهرتان به زودی دوقلو به دنیا می آورد اینها خرافه نیست این مرز خرافه را با حقیقت ما اینجا بیان کنیم.

یه وقت می گوییم توهم یعنی حقیقت ندارد یک وقتی می گوییم حقیقت، روح ما در دنیا و در عالم بیداری با بدن سنگین حرکت می کند در عالم رویا این بدن سنگین را روشن می گذارد سوار بدن سبک می شود و رفت و آمد می کند گاهی وقتها هم به اذن پروردگار این سیستم خاموش می شود و روح با بدن سبک تا قیامت رفت و آمد می کند که این عالم برزخ می شود.

امام صادق علیه السلام می فرماید یکی از اعتقادات شیعه این مسأله قبر است کسی که می میرد شب اول قبر دارد قبر همان برزخ است که اسم دیگری هم دارد عالم قبر نه آن قبری که در بهشت زهراست. کلمه قبر یک عالمی است برای خودش به آنجا هم یک ربطی دارد و گاهی وقتها در حدیث به جای این که بگویند عالم برزخ می گویند عالم قبر در آن عالم آن اوایلی که ما مردیم اونجا دیگر این ساعتها نیست یک مقداری که می گذرد فرشتگانی می آیند سوال می پرسند این را امام صادق علیه السلام فرمود هر کس عقیده نداشته باشد شیعه نیست یعنی شیعه مختصاتی دارد. هرکس می خواهد همه مختصات را بداند یک کتاب است از شیخ صدوق در همین انتشارات علوم حدیث یک وقتی به زیارت حضرت عبدالعظیم حسنی علیه السلام می روید آنجا از هر دری وارد شوید یک کتاب فروشی است فضائل شیعه و صفات شیعه امام صادق علیه السلام.

فرمود هر کس این چهار عقیده را نداشته باشد شیعه نیست یکی عقیده معراج یعنی پیامبر ما با همین بدن به آسمانها رفته است یکی عقیده به شفاعت یکی عقیده به سوال قبر اینها از اعتقادات شیعه است.

مورد چهارم هم هست ما که از دنیا می رویم در عالم برزخ ودر عالم قبر فرشتگانی می آیند از ما سوال می پرسند. یک کتاب دیگر هم امروز می خواهم معرفی کنم کتاب از مفسر بزرگ قران علامه طباطبایی است به نام شیعه در اسلام کتاب پر صفحه ای نیست ولی بودنش در خانه ما از بنیانهای شیعه است که مرزهای شیعه با بقیه فرق اسلامی چیست. علامه طباطبایی این عالم و مفسر فقید اینطور تشبیه کرده است یک کسی را بخاطر اعمالی که انجام داده است به دادگاه احضار می کنند در دادگاه بازپرس ها و بازجوها می آیند و سوالاتی را می پرسند عالم قبر سوالاتی که می پرسند شبیه همان پر کردن یک پرونده است تا این پرونده آماده شود برای دادگاهی که در قیامت خواهد شد دادگاه کی است در قیامت پرونده کی کامل می شود فعلا اینها نوشته می شود ولی ناقص است چرا چون بعضی از کارهایی که ما میکنیم آثار دارد مثلا مسجد ساخته است تا حالا چند نفر آمدن در مسجد نماز خواندند فرض کنید سیصد هزار نفر و از این به بعد هم می آیند و ثوابهایش اضافه می شود و تا زمانی که این مسجد هست یا کتاب نوشته است یا فرزندان صالح از خودش گذاشته است تا این فرزندان به تکلیف برسند درس بخوانند خدمت کنند عبادت کنند اینها همچنان تا روز قیامت به آن پرونده چه کار خوب چه کار بد یک مرکز فساد درست کرده است حالا مرده است چقدر جرم برایش بنویسند باید صبر کنند ببینند چند نفر آدم دیگر منحرف می شوند چند نفر دیگر معتاد میشوند چند نفر دیگر به شهوت آلوده می شوند چند نفر آدم کش در اینجا تربیت می شوند چند نفر گناه میکنند اینجا پس پرونده باز است.

شب اول یک پرونده ای را شروع می کنند به نوشتن آماده میکنند برای دادگاه الان خیلی از زندانیها در نوبت پرونده بازپرسی و بازرسی و بازجویی انجام شده است تا به دادگاه برسند یا امام زمان واقعا چنین آینده ای داریم بی خیال هم هستیم. حالا هنوز به قیامت نرسیدیم قیامت وقتی پرونده را می بیند عصبانی می شود می گوید همه جزئیات را نوشته است این چه پرونده ای است حالا ما یک شوخی کردیم این را چرا نوشتی خیلی حساب و کتاب دقیق است. حاج آقا قرائتی از حاج احمد آقا نقل می کرد که حضرت امام به خواب حاج احمد اقا آمده است که امام این رافرموده است احمد که دستش را تکان داده است همین تکان دادن دست را می پرسند یعنی از جزئیات می پرسند.

شیخ عباس قمی به خواب پسرش آمد این را حاج آقای قرائتی در تلویزیون تعریف کردند که پسر جان من یک کتابی از یکی از علما گرفتم استفاده کنم این را عمرم نرسید پس بدم کتاب در کتابخانه در این قفسه این ردیف است برو پیدا کن بده به صاحبش پسر شیخ عباس قمی کتاب را پیدا می کند در راه از دستش می افتد زمین. می رود می دهد به آن عالم شب بعد دوباره پدر به خوابش می آید پسر جان کتاب را انداختی یک حقی آمده به گردن طرف برو حلالیت بطلب اینطوری زندگی کنیم.

یک ساعت یا یک ساعت و نیم صبح و یک ساعت یا یک ساعت و نیم هم عصرها امام علیه السلام در تفسیر این آیه به ما این را فرموده است چون بعدش دارد یَوْمَ تَقُومُ السَّاعَةُ پس معلوم می شود این شکنجه صبحگاهی و شامگاهی که غذاهای اینها آتش است یَوْمَ تَقُومُ السَّاعَةُ أدْخِلُوا اگر روز قیامتی شد آنها را به جهنم می فرستند برای همیشه و به عذاب سخت گرفتار می شوند. سوره واقعه آیه۸۹ فَأمَّا إِنْ کَانَ مِنَ المُقَرَّبینَ آن کسی که از دنیا رفته است اگر از مقربان و نزدیکان خداست فَرَوْحٌ وَ رَیحَانٌ رَوح از همان روح می آید یعنی زنده است خوشحال است رَیحان هم یعنی روزی می خورد وَجَنَّةُ نَعیمٍ از امام صادق علیه السلام در تفسیر این آیه نقل شده است روحٌ و ریحانٌ مال عالم برزخ است یعنی پذیرایی که در عالم برزخ صورت میگیرد وَجَنَّةُ نَعیم یعنی نعمتهای دائمی مال جهان آخرت است.

وَأمَّا إنْ کَانَ مِنْ المُکَذِّبینَ الضّالینَ اما آن کسی که می گفت این حرفها دروغ است آن عوضی ها ضَالِینَ یعنی عوضی اما آن عوضی ها وضعشان چطور است فَنُزُلٌ مِنْ حَمیمَ پذیرایی می شوند با آتش های سوزان این مال عالم برزخ است وَتَصْلِیَةُ جَحیمِ این جهنم هم مال آخرتشان است. پس خیلی ها می پرسند در عالم برزخ چه خبر است جواب می دهیم که بستگی دارد چه جور آدمی باشد سوال آیا ممکن است کسی اهل بهشت باشد در عالم برزخ شکنجه شود بله ممکن است آنها چه کسانی هستند آنها کسانی هستند که در مجموع نمره قابل قبولی دارند اما تخلفاتی هم دارند اگر در دنیا توبه نصوح کرده باشند پاک می روند اما اگر مقداری مانده باشد اینها را بیچاره می کنند در آن چند صد سالی که در برزخ هستند از آن شکنجه هایی که ما و تصورات ما مثلا در قبر حدیث داریم ماری هست که هزار سر دارد ما اینها را نمی فهمیم یعنی چه یا عقربی که دارد که مثلا چقدر نیش دارد اینها را چون فهمش برای ما سخت است ما بالای منبر کم بیان می کنیم.

خیلی مراقبت لازم دارد یک بوق الکی زدی یک پیرمردی را ترساندی نمی توانیم غش غش بخندیم بگیم که چقدر خوب شد خلاصه زندگی کردن سخته و خوشبخت شدن ممکن است ولی سخت است در آن شب چی می پرسند مثل سوالات کنکور هست بعضی وقتها لو می رود سوالات را از قبل امامان ما لو دادند که چه هست بعضی هایش را شما بلد هستید. در تلقین می پرسند چون روح می فهمد چون ما به جسد که تلقین نمی کنیم به روح می گوییم إذَا أتَاکَ مَلِکانِ المُقَرَبَانِ صداش می زنیم می گوییم مثلا خود من ای جواد پسر هدایت دو تا فرشته مقرب خدا وقتی پیش تو آمدند و از تو پرسیدند اول می پرسند خدای تو که بود بعد کتابت چه بود قبله ات کدام سو بود پیامبر و امامانت که بود در بعضی از احادیث همین چند تا آمده است خب ماهم می گوییم اینها که آسان است مثل بلبل جواب بدهیم بچه بودیم به صورت شعر می گفتیم اصول دین پنج بود دانستنش گنج بود اول یکی هست خدا که عالمی کرده بنا هر بنایی که بنا دارد این جهان هم خدا دارد دوم نبوت و امامت و معاد و توحید.

یک حدیث داریم اینها را با دلیل می پرسند با یک کلمه حل نمی شود سوالات تشریحی است چهار گزینه ای نیست که شما اتفاقی هم یکی را درست بزنی نمره را بگیری مثلا می پرسند کتابت چه بود می گویی قران یک سیلی می خورد چون آنجا یک فرشته ای هست که کتک می زند اسم آن فرشته دو بار در قران آمده است اسم فرشته هست ضارب یعنی کتک زننده و نوع کتک هم آمده است سیلی یکی پس گردنی کتک می زند چرا می زنی چقدر قران می خواندی و می فهمیدی چرا آیه های قران را زیر پا گذاشتی چرا یک نسلی دشمن قران تحویل دادی این که ما فکر کنیم یک کلمه جواب دهیم نه سخت است اصلا اسمش وحشت نماز وحشت که شب اول قبر می خوانند چون می ترسند.

سوال قبر در حدیث دیگری آمده است که امام زین العابدین علیه السلام در هر جمعه در مسجد النبی مردم را موعظه می کرد یک روز از آن جمعه ها سخنرانیش از سوالات قبر بود این را فرمود اولین سوالی می پرسند راجع به خدا پرستی است که آیا خدا پرست بودی یا مشرک که این هم توضیحات لازم دارد بعد می پرسند از پیامبر و مکتب از کتاب و از خط رهبری و ولایت می پرسند که کدام رهبر را تقویت کردی کدام رهبر را تضعیف کردی. چون امروز یک چند کلمه هست که بعضی ها می گویند دین در حوزه شخصی است و به حوزه اجتماعی دین کاری ندارد نه دین اصلش حوزه اجتماعی است ولایت است.

امام باقر علیه السلام فرمود دین چند ستون دارد ستون اول نماز است ستون دوم زکات و ستون سوم روزه و ستون چهارم حج و ستون پنجم ولایت است. فرمودند ولایت از همه آن چهار تا مهم است یعنی باید معلوم شود پیشوای این جامعه کیست این که من کار ندارم می شود مثل زمان امام حسین علیه السلام من نماز می خوانم و مسجد می آیم و قرض الحسنه می دهم و سعی می کنم دروغ هم نگویم حالا یزید باشد یا حسین من کاری به این کارها ندارم. حتی در روز قیامت ما خواهیم رسید اختلاف است که اولین سوال راجع به ولایت است یا اولین سوال راجع به نماز است.

باید معلوم شود من دنبال چه کسی در این دنیا راه می روم زمان امام حسین علیه السلام مردم سه دسته بودند یک اقلیتی دنبال امام حسین علیه السلام بودند یک جمع بیشتری دنبال یزید بودند یک اکثریتی هم نه دنبال حسین و نه یزید بودند خب اینها چه می شود سر نوشتشان. آن که می گوید من کار ندارم من حوصله ندارم نمی دانم بی بی سی یک چیزی می گوید بچه یک چیزی می گوید آن آخوند یک چیز می گوید بهتر این است که همه را کنار بگذاریم و از زندگی لذت ببریم. نه آن آزمون سخت ما پیدا کردن رهبر صالح است باید تلاش کنیم چطور برای بدست آوردن پول آنقدر زحمت می کشیم که به یک در آمدی برسیم از ولایت می پرسند.

از امام صادق علیه السلام حدیث به ما رسیده است که ما برای قبر شما کاری نمی توانیم بکنیم بایدمنتظر بمانید قیامت برای قیامت شما چرا خب این قبر چه خبر است؟ حضرت علی علیه السلام که امشب شب شهادت ایشان است نامه هایی دارد یک نامه ای هم دارد به پسرش در آن نامه این را نوشته است پسر جان می خواهی بدانی قبر چیست القَبْرُ رُوضَةٌ مِنْ رِیاضِ الجَنَّةُ أوْ حُفْرَةٌ مِنْ حُفَرِالنِّیرانَ قبر یک باغی است از باغستانهای بهشت یا گودالی است از گودالهای آتش. بستگی دارد که چه کسی بمیرد بازجویی که تمام شد خب دوحالت دارد یا این نفر این آقا یا خانم یا از خوبان است یا از بدهاست. اگر از خوبان باشد می گوید برو استراحت تا قیامت یک باغی آدرسش را می دهند و مثلا با یک وسیله ای می برند اونجا کیف می کند تا قیامت شود. اگر از بدها باشد شکنجه می شود. در قران هم این حرفهاست بله هست سوره مؤمنون آیه ۴۶ النَّارُیُعْرِضُونَ عَلَیْهَا غُدُوًّا وَعَشِیًّا این نوع مرده ها یعنی آدم های بد صبح ها و شب ها اینها را آتش می زنند و شکنجه می کنند بقیه روز یک مقداری راحت هستند قیامت در جهنم تمام وقت در آتش می سوزند ولی در عالم برزخ خیلی آنجا خبر است این را آنقدر باید شکنجه شود تا آماده شود برای بهشت رفتن ممکن است یک مقداری باز بماند همچنان جرمها و گناهانی دارد که نیاز دارد به تنبیه آن تنبیهات در روز قیامت خواهد شد آنجا مثلا ششصد سال روی پا نگه می دارند حاجی آقا اینها با رحمانیت خدا نمی سازد همین خدای رحیم اینها را در قران فرموده است!استاد بزرگ ما آیت الله جوادی آملی در درس تفسیر می فرمودند سوره رحمان یعنی خدای مهربان سوره الرحمان همه نعمتهای خداست یک بارهم که شده است ترجمه این سوره را بخوانید یکی از نعمتهای خدا جهنم است بله جهنم هم نعمت است از ترس جهنم خیلی ها گناه نمی کنند که این هم خوب است. امام رضا علیه السلام فرمود کسی که مسجد می رود به هشت فایده می رسد که دو فایده آخر این است از گناه فاصله می گیرد چون یکی از رودروایستی مردم می گوید زشت است من مسجد می روم امام رضا علیه السلام فرمود همین هم خوب است البته بهترش این است که به خاطر خدا گناه نکنیم ولی همین هم که یک فضایی وجود دارد که حیا می کند من به این فضا و مجلس رفت و آمد می کنم نه من وارد آن گناهان نمی شوم همین هم خوب است. سوره الرحمان که نعمتهای خدا را می شمارد یکی از نعمتها جهنم است یَا أبَالحَسَنِ یَاعَلي بنِ أبي طَالِب یَاحُجَةَ اللهِ عَلَي خَلقِه یَا سَیِدَنَا وَ مَوْلانَا إنّا تَوَجَّهْنَا وَأسْتَشْفَعْنَا وَ تَوَسَّلْنَا بِکَ إلَي الله وَقَدَّمنَاکَ بَینَ یَدَي حاجاتِنا یَا وَجیهََا عِنْدَالله إشْفَعْ لَنَا عِندَالله به مظلومیت امیرالمؤمنین پروردگارا ما را بیامرز.

عالم برزخ

برزخ

دیدگاه خود را ثبت کنید

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ

حجت الاسلام والمسلمین سیدجواد بهشتی

آخرین مطالب